Zapewnienie nieruchomości dostępu do drogi publicznej
01 lutego, 2025

profesor Ryszard Strzelczyk

Kancelaria Prawna

mail: radca.prawny.strzelczyk@gmail.com

mobile: 512 362 632

Zapewnienie nieruchomości dostępu do drogi publicznej

Korzystanie z nieruchomości wymaga swobodnego dostępu do niej, czyli możliwości dotarcia do danej nieruchomości z drogi publicznej. Do realizacji tego wymagania na etapie kreowania nowych nieruchomości stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, w przepisy art. 93 ust. 3 oraz art. 99. Uzależniają one utworzenie nowej nieruchomości od zapewnienia dostępu do drogi publicznej.

Wskazany wyżej art. 93 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami zakazuje podziału nieruchomości, jeżeli projektowane do wydzielenia działki gruntu nie mają zapewnionego dostępu do drogi publicznej. Za dostęp taki uważa się nie tylko bezpośrednie przyleganie wydzielonych działek do drogi publicznej, lecz także wydzielenie drogi wewnętrznej wraz z ustanowieniem na tej drodze odpowiednich służebności dla wydzielonych działek, względnie ustanowienie dla wydzielonych działek innych służebności drogowych, jeżeli nie ma możliwości wydzielenia drogi wewnętrznej z nieruchomości objętej podziałem.

Służebności drogowych nie ustanawia się natomiast w przypadku sprzedaży wydzielonych działek wraz ze sprzedażą udziału w prawie do działki stanowiącej drogę wewnętrzną, gdyż udział w tym prawie, nawet minimalny, zapewnia nabywcy swobodne poruszanie się po całej działce stanowiącej drogę wewnętrzną.

Pamiętać warto, że może się zdarzyć, że działka gruntu, pomimo fizycznego usytuowania wzdłuż drogi publicznej, nie będzie miała do niej faktycznego dostępu. Sytuacja taka wystąpi, gdy działka gruntu położona jest np. wzdłuż autostrady, lecz bez faktycznej możliwości wjazdu na nią.

W doktrynie i w orzecznictwie przyjmuje się zgodnie, że nieruchomość oddzielona od drogi publicznej inną nieruchomością należącą do tego samego właściciela, ma zapewniony w dostęp do drogi publicznej.

Mówiąc o dostępie nieruchomości do drogi publicznej warto nadmienić, że według ustawy z dnia 21.3.1985 r. drogami publicznymi są stanowiące własność Skarbu Państwa drogi krajowe oraz stanowiące własność samorządów terytorialnych drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Nie są drogami publicznymi drogi wewnętrzne, niestanowiące własności skarbowej ani samorządowej.

Do dróg krajowych zalicza się autostrady, drogi ekspresowe, drogi międzynarodowe, drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych oraz obwodnice dużych aglomeracji miejskich.

Do dróg wojewódzkich zalicza się niebędące drogami krajowymi drogi stanowiące połączenia między miastami, mające znaczenie dla województwa.

Do dróg powiatowych zalicza się niebędące drogami krajowymi ani wojewódzkimi drogi stanowiące połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i siedzib gmin między sobą.

Do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym, niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych.

Numerację drogom krajowym i wojewódzkim nadaje Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, zaś drogom powiatowym i gminnym – zarządy województw.

Drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place manewrowe niebędące drogami publicznymi stanowią drogi wewnętrzne. Ich budowa, utrzymanie i zarządzanie nimi, a także finansowanie tych zadań, należy do zarządcy terenu, na którym są położone, a w przypadku braku zarządcy – do właściciela terenu.

Nazwy drogom wewnętrznym nadają rady gmin w drodze uchwał, po uzyskaniu pisemnej zgody właścicieli terenów, na których drogi te są zlokalizowane.

Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i związane z nimi urządzenia budowlane oraz ich usytuowanie określone zostały szczegółowo w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 24.06.2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych.

prof. UŁa dr hab. Ryszard Strzelczyk