Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 lutego 2025 r., II CSKP 772/24, wyjaśnił, że:
1) Instytucja pierwszeństwa, o której mowa w ustawie z 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa, bazuje na regulacji pierwszeństwa przewidzianej w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Pierwszeństwo to aktualizuje się dopiero wówczas, gdy zbywca zamierza zbyć lokal mieszkalny. Pierwszeństwo polega na eliminacji innych podmiotów ubiegających się o tę samą rzecz; w razie nieskorzystania przez osoby uprawnione z prawa nabycia lokalu mieszkalnego na zasadach preferencyjnych – i tylko wtedy – grunty zabudowane budynkami mieszkalnymi oraz lokale mogły być zbyte w inny sposób. Zastrzeżenie pierwszeństwa (którego nie należy utożsamiać z prawem pierwokupu) nie jest oparte na uprawnieniu, lecz na tkwiącym w pierwszeństwie zakazie zadysponowania rzeczą w sposób je naruszający. Nie przewiduje ono zatem roszczenia najemcy o wykup lokalu mieszkalnego ani obowiązku właściciela nieruchomości zawarcia w tym przedmiocie stosownej umowy, co więcej, nawet jeżeli zbywca przeznaczył mieszkanie na sprzedaż, ostatecznie nie jest on zobowiązany do dokonania czynności zbycia.
2) Zawiadomienie otwierające uprawnionemu termin na złożenie oświadczenia woli o zamiarze nabycia mieszkania powinno przybrać formę tekstu i zostać podpisane przez reprezentanta zbywcy. Niezachowanie tej formy prowadzi do nieważności zawiadomienia, nie otwiera terminu do złożenia oświadczenia przez uprawnionego o zamiarze nabycia mieszkania, nie można też mówić o bezskutecznym upływie terminu na złożenie oświadczenia i konsekwencjach niedochowania tego terminu.