Odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego – Postanowienie SN z 13.03.2025 r., I CSK 233/24
07 maja, 2025
Kategoria: Cywilne | Orzeczenia

profesor Ryszard Strzelczyk

Kancelaria Prawna

mail: radca.prawny.strzelczyk@gmail.com

mobile: 512 362 632

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13 marca 2025 r., I CSK 233/24, wyjaśnił, że:
1) Odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego jest instytucją wyjątkową i w związku z tym przesłanka odwołania powinna być poddana wykładni restryktywnej. Obiektywne naruszenie prawa lub zasad moralnych, nawet w znaczącym stopniu, nie jest równoznaczne z niewdzięcznością, a dla dokonania takiej kwalifikacji niezbędne jest ustalenie szczególnie nagannego stosunku psychicznego obdarowanego do jego zachowania wobec darczyńcy. Samo zewnętrzne zachowanie, choćby ewidentnie naganne etycznie, nie może być zakwalifikowane jako rażąca niewdzięczność – bez ustalenia naganności pobudek czy intencji, jakimi kierował się obdarowany.

2) Rażąca niewdzięczność zachodzi tylko wtedy, gdy niewłaściwe postępowanie obdarowanego było intencjonalne, świadome, umyślne, czy też podjęte ze świadomością i w nieprzyjaznym zamiarze. Nie mogą być uznane za rażącą niewdzięczność przykrości i krzywdy czynione impulsywnie, lecz mieszczące się w granicach zwykłych konfliktów życia codziennego, podyktowane emocjami wypowiedzi czy gesty, które są przejawem konfliktu rodzinnego, spowodowanego przez obie jego strony. Pojęciem „rażącej niewdzięczności” objęte jest zatem co do zasady świadome zachowanie obdarowanego, skierowane w nieprzyjaznym zamiarze przeciwko darczyńcy, cechujące się znacznym nasileniem złej woli i zmierzające do wyrządzenia darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej, które w świetle powszechnie akceptowanych zasad moralnych jest oceniane wysoce ujemnie.